13.8. SHIRIN TAOMLAR SIFATIGA QO‘YILADIGAN TALAB VA ULARNI SAKLASH MUDDATLARI.

13.8. SHIRIN TAOMLAR SIFATIGA QO‘YILADIGAN TALAB VA ULARNI SAKLASH MUDDATLARI.

Shirin taomlarning sifati ularning tashqi ko‘rinishi, mazasi, hidi va quyuq-suyuqligi bilan aniqlanadi. Ular tashqi hid, mazadan xoli bo‘lishi, yetarli miqdorda shakar solingan bo‘lishi, quyuq-suyuqligi me'yorida bo‘lishi lozim.

Rezavor-mevalarni sof yaxshda tarqatish zarur bo’lsa, ularni tupida yetilib pishgani, sifatlisi, yaxshi yuvilganlari ishlatiladi.

Kompotlar tiniq, och sargishdan qung‘ir ranggacha bo‘lishi kerak. Mevalari butun yoki pallacha shaklida, ba'zi hollarda tilim-tilim yoki parrak-parrak shak­lida kesilib, uz shaklini saqlagan, yumshoq pishgan, ezilmagan bo‘lishi kerak. Shirin, biroz sezilarli nordonlikda, rezavor-mevalarga xos mazali. Tarqatishda kremanka yoki stakanning 2G`3 yoki 1G`4 kismini meva, qolgan kismini suyuqlik tashkil etishi lozim.

Kisellar tiniq, bir xil suyuqlikda, kraxmal erigan bo‘lishi, chuziluvchan bo‘lmasligi kerak. Quruq kisel­lar uz shaklini saqlab qolish xususiyatiga ega bo’lsa, o‘rta quyuqlikdagi yoki o‘rtacha suyuqlikdagi kisellar bir oz oquvchan qaymoq yoki nordonroq qaymoq quyuqligiga o‘xshash bo‘ladi. Kisellar mazasi shirin bo‘lishi bilan birga rezavor mevalarga xos hid va mazali bo‘ladi. Agar kisel rezavor meva puyuresidan tayyorlansa, rangi tiniq bo’lmaydi, qolganlari (sut kiselidan tashqari) tiniq bo‘ladi. Kisellarni yuzida yupqa parda holidagi qaymog‘i bo‘lmasligi, sut kiselidan esa kuygan sut mazasi kelmasligi kerak.

Jelelar ilvira ko‘rinishdagi quyuq-suyuqlikda, ti­niq ba'zi hollarda bug‘iq rangda ham bo‘ladi. Ta'mi shirin, mazasi tayyorlangan mahsulotga xos bo‘ladi. Jele ichidagi kesilgan mahsulot chiroyli joylashtirilishi kerak. Jele shakli tayyorlangan qolipiga xos yoki uchburchak, to‘rtburchak shaklida kesilishi kerak. Jele bir xil quyuqlikda, bir oz egiluvchan bo‘ladi. Limon jelesida taxir maza bo‘lmasligi kerak.

Kremlar to‘rtburchak, uchburchak, qalpoq ko‘rinishidagi shaklda, govak, rangi, mazasi, xidi tayyorlangan mahsulotga xos bo‘lishi kerak.

Pudinglar ustida qizg‘ish qobiq bo‘lishi bilan bir­ga, bir xil g‘ovaklikdagi kesimga ega bo‘lishi kerak. Shakli tayyorlangan qolipga xos bo‘lishi kerak. Kesimidagi mahsuloti g‘ovak, nozik, yumsho‘q, kishmish va yongoq mag‘zi donachalari sezilarli ko‘rinishi kerak. Ichki ko‘rinishi sarikdan to och qung‘ir ranggacha bo‘ladi. Mazasi shirin. Bug‘da pishirilgan pudinglarni rangi och bo‘lib, ichi g‘ovak bo‘ladi.

Olma sharlotkasi kvadrat yoki qalpoqcha ko‘rinishidagi shaklda, qizg‘ish g‘obiqda, qiymasi tarkibidagi suyuqligi oqib ketmagan bo‘lishi lozim.

Xamirda qovurilgan olma usti bir xil yupqalikda, qovurilgan qobiq bilan qoplangan bo‘ladi. Kuygan joylari bo‘lmasligi kerak. Kesilganda xamiri g‘ovak ko‘rinishda, olmasi yumshoq, oq rangda bo‘lishi kerak. Mazasi shirin. Tarqatishda qog‘oz sochik yoyilgan taqsimchaga tayyorlangan olma terilib, ustidan qand uni syepib beriladi. Yangi rezavor mevalar yuvib, kuritib artilgan holda idishlarga terib, sovitkichda 0° dan 6°C gacha bo‘lgan sharoitda saqlanadi. Sovuq shirin taomlar (kompot, jele va boshqalar) sovuqxonalarda yoki sovitkichlarda 0 dan 14°C gacha haroratda bir sutka davomida saqlanadi. Ular sirlangan idishlarda saqlanishi lozim. Issiq shirin taomlar (puding, zapekankalar) harorati 55-60°C li qovurish shkafi yoki suv-bug‘ marmitlarida saqlanadi.

Takrorlash uchun savol va topshiriqlar.

1. Shirin taomlar sifatiga qanday talablar qo‘yiladi ?

2. Kompotlarga qanday talablar qo‘yiladi ?

3. kisellarga qanday talablar qo‘yiladi?

4. Olma sambuki qanday tayyorlanadi va tarqatiladi?

5. Jeleli shirin taomlarning sifatiga talab nimadan iborat?